Astudiaeth achos Live Music Now ar effaith cerddoriaeth fyw mewn cartrefi gofal cymdeithasol a gofal
Buddion iechyd a lles i breswylwyr, staff a lleoliad Woffington House
Mae’r astudiaeth achos hon, a baratowyd gan Live Music Now (LMN), yn canolbwyntio ar raglen o weithgareddau cerddoriaeth fyw a’u heffaith ar drigolion, staff a lleoliad Woffington House yn Tredegar, Cymru. Cyflwynwyd y gweithgareddau gan gerddorion proffesiynol gyrfa gynnar hyfforddedig rhwng 2016-2019. Nod yr astudiaeth yw dangos:
- ystod a chyrhaeddiad ein rhaglen yng Nghymru
- y cysylltiad strategol â’r rhaglen genedlaethol LMN ehangach a cherddoriaeth mewn gofal cymdeithasol oedolion (ASC).
- sut mae hyn yn effeithio ar bobl sy’n byw ac yn gweithio mewn cartref gofal penodol yr ydym wedi gweithio ynddo dros gyfnod estynedig.
Cefndir ar Gerddoriaeth Fyw Nawr a Cherddoriaeth Fyw Nawr Cymru
Crëwyd LMN gan Ian Stoutzker a Yehudi Menuhin ym 1977. Bellach mae’n cael ei gadeirio gan Syr Vernon Ellis. Bob blwyddyn, mae’r elusen yn hyfforddi ac yn cefnogi tua 400 o gerddorion proffesiynol i gyflwyno miloedd o weithdai cerdd ar sail tystiolaeth ledled y DU sy’n arbenigo mewn cerddoriaeth a dementia yn ogystal â cherddoriaeth ac anghenion arbennig. Arweinir eu hyfforddiant gan ymchwilwyr, mentoriaid ac ymarferwyr blaenllaw.
Mae LMN wedi bod yn gweithio yng Nghymru er 1990, lle rydym wedi cyflwyno 350-500 o berfformiadau y flwyddyn, sef cyfanswm o dros 8,000. Rydym yn sefydliad portffolio Cyngor Celfyddydau Cymru ac yn falch o fod yr unig elusen gelf genedlaethol sy’n gweithio ym mhob un o 22 sir Cymru. Yn ystod y cyfnod 2016-2019 ymwelodd cerddorion LMN â phob un o’r rhain, gan gyrraedd 7,440 o bobl mewn 96 o gartrefi gofal gyda dros 371 o berfformiadau.
Ystadegau o effaith ein gwaith gyda phobl hŷn
Mae system werthuso LMN ar gyfer staff gofal yn canolbwyntio ar welliannau mewn “hwyliau” (gan gynnwys gwenu, chwerthin, canu, dargludo, tapio traed neu bys a dawnsio) ac “ymgysylltu” (gan gynnwys edrych i fyny, gwneud cyswllt llygad, siarad a chyfathrebu mwy) fel canlyniadau ar gyfer cyfranogwyr. Dangosodd yr arolygon adborth gan staff mewn cartrefi gofal yng Nghymru 2017-2019:
- Nododd 100% o leoliadau ymateb hwyliau cadarnhaol gan y cyfranogwyr, i’r perfformwyr
- Nododd 80% welliant mewn hwyliau yn y cyfranogwyr yn ystod y sesiynau, a nododd 85% welliant mewn hwyliau ar ôl y sesiwn.
- Nododd 93% eu bod wedi ymgysylltu â’r perfformiad a’r cerddorion
- Nododd 75% welliant mewn ymgysylltiad yn ystod y sesiwn, a nododd 85% welliant mewn ymgysylltiad ar ôl y sesiwn.
Astudiaeth flaenorol gan Live Music Now i effaith cerddoriaeth fyw mewn gofal
Rhwng 2017 a 2018, cynhaliodd LMN a astudio gyda Phrifysgol Winchester i effaith preswyliadau cerddoriaeth fyw ar drigolion, staff a lleoliad cartref gofal ym Mhenarth. Canfu’r astudiaeth y gall cerddoriaeth fyw a gyflwynir yn ofalus ddarparu buddion sylweddol i bobl hŷn, staff gofal a lleoliadau gofal, gan gyfrannu at ofal sy’n canolbwyntio ar yr unigolyn. Lansiwyd yr adroddiad yng Nghynulliad Cymru (a’i gyhoeddi, gyda Cyfieithiad Cymraeg sydd i’w gweld yn www.livemusicincare.co.uk). Cyfrannodd hyn dystiolaeth newydd at yr hyn a oedd eisoes yn cefnogi pwysigrwydd cerddoriaeth fyw yn ASC a’i fanteision ar gyfer:
- preswylwyr, gan feithrin eu lles, eu hunaniaeth a’u grymuso
- staff, gan gynnig offer newydd iddynt ar gyfer gweithgareddau gofalu a pherthnasoedd
- lleoliadau, gwella hinsawdd ddiwylliannol a’r amgylchedd byw a gweithio
Tŷ Woffington
Mae Woffington House yn gartref gofal dan berchnogaeth breifat wedi’i leoli yn Tredegar, Blaenau Gwent yn Ne Cymru. Mae’n gartref i 36 o breswylwyr, sy’n derbyn gofal gan dîm eithriadol o staff sy’n arbenigo mewn dementia, materion lleferydd ac iaith a gofal lliniarol preswylwyr gwrywaidd a benywaidd 55 oed a hŷn. Mae sawl preswylydd yn byw o fewn camau datblygedig dementia.
Yn yr un modd â phob cartref gofal, mae diwallu anghenion preswylwyr â chyflyrau iechyd amrywiol wrth ddarparu gweithgareddau deniadol, adeiladu cymunedol, cadarnhau hunaniaeth i’w helpu i gynnal ansawdd bywyd da yn her barhaus i staff.
Mae LMN Cymru wedi bod yn ymweld â chartref gofal Woffington House yn Tredegar er 2010, i gyflwyno perfformiadau cerddoriaeth fyw rhyngweithiol. Rhwng 2016-2019 cafwyd 23 ymweliad, gan gynnwys 12 ymweliad fel rhan o breswyliad a gynhaliwyd rhwng 2017-2018.
Cyflwynwyd gweithgareddau cerddoriaeth fyw gan gerddorion proffesiynol gyrfa gynnar hyfforddedig Jamie Smith a Calum Stewart o Mabon (gwerin), Joy Cornock a Bethan Semmens (telyn a llais), Llywelyn Ifan Jones (telyn), Pedwarawd 19 (offerynnau taro), String Beats (ffidil & beatbox), Triawd Vesta (telyn, fiola, ffliwt), Vri (gwerin siambr), Blackweir Brass, John Nicholas (llais / gitâr), Josh Doughty (kora) a Michael Blanchfield (pianydd jazz).
Preswyliad LMN Cymru yn Woffington House
Cyn 2016, roedd cerddorion Live Music Now Wales wedi perfformio’n anaml yn Woffington House wrth fynd ar daith i Tredegar a byddent ond yn ymweld ar gyfer perfformiadau unwaith ac am byth. Pan benododd y cartref gofal Adam Hesselden fel eu rheolwr newydd, gofynnodd am fwy o gyfleoedd ar ôl gwylio ei berfformiad LMN cyntaf a gweld ymateb y preswylwyr tuag at y gerddoriaeth.
“Rwyf wedi bod yn Rheolwr yn Woffington House ers bron i 8 mis ac yn yr amser hwn, nid wyf erioed wedi gweld y preswylwyr mor cymryd rhan mewn gweithgaredd a oedd am dros awr.”
– Adam Hesselden, Rheolwr, Cartref Gofal Woffington House, Cymru (2017)
Ar ôl i LMN Cymru sicrhau cyllid ar gyfer sawl preswyliad cartref gofal yn 2017, neidiodd Woffington House ar y cyfle i drefnu prosiect tymor hir. Yr ymweliadau cyson, cyson hyn dros gyfnodau hirach a gafodd yr effaith fwyaf ar staff a thrigolion y cartref gofal. Ers mis Hydref 2017 maent wedi parhau i gyllidebu i sicrhau y gallant barhau i ariannu ymweliadau LMN â’r cartref.
Yn 2018, cymerodd Woffington House ran hefyd mewn menter o’r enw Ffrind I Mi, dan arweiniad Bwrdd Iechyd Prifysgol Aneurin Bevan, gyda’r nod o helpu pobl i ailgysylltu â’u cymunedau. Roedd y cartref mewn partneriaeth â dwy ysgol gynradd leol ar brosiect lle buont, gyda chymorth y cerddorion LMN Vesta Trio, yn perfformio caneuon gan gynnwys “You’ve Got a Friend in Me” (Randy Newman) yng nghynhadledd Ffrind I Mi a gynhaliwyd yn Casnewydd.
Effaith ar breswylwyr, staff a lleoliad Woffington House
Yn ei adborth i LMN am ein sesiynau yn y cartref, mae Adam wedi adrodd bod ymweliadau ein cerddorion wedi cael effaith gadarnhaol ar amgylchedd y cartref gofal a lles ei breswylwyr. Mae hefyd yn nodi bod y cartref gofal wedi gostwng lefelau meddyginiaeth dawelyddol a PRN, (neu feddyginiaeth pro re nata, hy meddyginiaeth y dylid ei chymryd yn ôl yr angen yn unig, er enghraifft meddyginiaethau poen, pils cysgu a meddyginiaeth peswch), sy’n cael eu rhoi i breswylwyr. .
“Fe wnaethon ni ddarganfod pan fyddai LMN yn dod i mewn i’r cartref y byddai’r awyrgylch yn newid yn llwyr. Mae cerddoriaeth yn ennyn cymaint o wahanol atgofion, ond gellir ei defnyddio hefyd fel ysgogiad i ddod â phobl ynghyd.
I breswylwyr a all ddod yn bryderus ac yn gynhyrfus o ganlyniad i’w dementia / iechyd meddwl sylfaenol, mae ymyrraeth perfformiadau cerddoriaeth fyw wedi lleihau eu pryder gan olygu eu bod yn cymryd rhan mewn gweithgaredd ystyrlon, sydd wedi hyrwyddo eu lles, ac felly’n cael canlyniadau o ansawdd da. i bobl.
Rwy’n credu mai’r effaith fwyaf yn gyffredinol yr ydym yn ei gweld trwy eich mewnbwn … yw gostyngiad o 50% yn y defnydd o’r holl feddyginiaethau tawelyddol a roddir a gostyngiad 100% o’r holl feddyginiaeth PRN! ”
– Adam Hesselden, Rheolwr, Cartref Gofal Woffington House, Cymru
Cafodd yr ymweliadau hefyd effaith gadarnhaol ar staff sy’n gweithio yn y cartref gofal, a byddai rhai ohonynt yn aros ar ôl iddynt orffen gweithio i gymryd rhan yn sesiynau LMN.
Effaith ar breswylydd unigol
Cafodd ymweliadau cerddorion LMN Cymru effaith gadarnhaol iawn ar fywyd un preswylydd, o’r enw Tom Brown. Roedd Tom wedi byw yn Tredegar ar hyd ei oes. Priododd ei wraig pan oedd yn 25 oed ac ar ôl iddi farw yn 2009 symudodd i’r cartref gofal. Yn ei eiriau ei hun, heb y cyfle i wrando ar gerddoriaeth a’i pherfformio, roedd ei fywyd bob dydd mewn gofal yn cynnwys gwylio’r teledu yn bennaf:
“Beth ydw i’n ei wneud? Wel dwi’n mynd i lawr i’r ystafell gymunedol, rydych chi’n gwybod ac yn cael sgwrs, yn gwylio’r teledu. Dyna’r math o fywyd ydyw nawr yn tydi? Ond yn 92 beth arall alla i ei ddisgwyl! ”
– Tom Brown, preswylydd, Cartref Gofal Woffington House, Cymru
Yn ystod ymweliadau LMN fe wnaethant ddarganfod bod Tom yn gyn-aelod o Gôr Orpheus Tredegar (ac yn arbennig wrth ei fodd yn canu’r gân Gymraeg Calon Lân). Nid oedd wedi perfformio ers blynyddoedd lawer ers gadael y Côr ond roedd wedi mwynhau’r perfformiadau cerddoriaeth fyw gan LMN yn y cartref gofal. Gan mai ei hoff gerddoriaeth oedd bandiau pres Cymreig traddodiadol, trefnodd yr elusen i’r pumawd pres Blackweir Brass berfformio iddo ef a’r preswylwyr eraill.
Yn 2018 a 2019, cymerodd Tom ran yng ngweithgareddau cerddoriaeth fyw LMN Cymru yn Woffington House. Cafodd yr ymweliadau effaith anhygoel o gadarnhaol ar ei hyder, wrth iddo ymuno â chôr y preswylwyr i berfformio yng nghynhadledd Ffrind I Mi yng Nghasnewydd, a chydag anogaeth Adam, rhoddodd ei berfformiad unigol cyntaf erioed, gan ganu yn y digwyddiad yn 92 mlynedd. hen.
Ymwelodd Jude, merch Tom, ag ef yn y cartref gofal yn ystod perfformiadau LMN. Gwnaeth sylwadau ar faint roedd hi a’i thad wedi gwerthfawrogi eu hamser gyda’i gilydd yn ystod ymweliadau LMN, a faint roedd yn ei olygu iddo gael cerddoriaeth yn ôl yn ei fywyd eto yn ystod ei ychydig flynyddoedd diwethaf. Daeth ei berfformiad yn fawr o hyfrydwch iddi, yn ogystal â pherfformiad ei ffrindiau a’r staff yng Nghartref Woffington – ac adroddwyd arno gan y y wasg leol .
Yn anffodus bu farw Tom ym mis Medi 2019, ond roedd wedi cyflawni uchelfannau newydd ac annisgwyl erbyn hynny trwy gerddoriaeth a’r bartneriaeth rhwng Woffington House a Live Music Now.
Dyma fideo o Tom yn siarad am ei fywyd, a’i gariad at gerddoriaeth.
Mae cerddoriaeth fyw yn gwella (fersiwn Saesneg) o Cerddoriaeth Fyw Nawr ymlaen Vimeo .
Cyllid a chostau
Gan gyrraedd cynulleidfa gyfun o 440 ar draws pob un o’r 20 ymweliad, cost y prosiect oedd £ 15 y cyfranogwr ar gyfartaledd.
Diolch i Gyngor Celfyddydau Cymru a Chynulliad Cenedlaethol Cymru sy’n ariannu gwaith Live Music Now Wales, ac i LIBOR a ariannodd y cyfnod preswyl yn Woffington House.
